પ્રાણી જગતમાંથી પ્રેરણા લઈને જીવનને દર્શાવતી કવિતાઓ

Read more about the article એક સાંધો ત્યાં તેર તુટે

એક સાંધો ત્યાં તેર તુટે

  • Post published:14-Apr-22

હાલક ડોલક ગાડું ચાલે,
રસ્તા વચ્ચે આડું ચાલે,
ધ્યાને ચડ્યા વિના રહે નહીં,
બકરાં વચ્ચે પાડું ચાલે.

થીંગડા મારવા કપડું જોઈએ,
જૂનું પાતળું જાડું ચાલે.
નહીં મામાનો કાણો મામો,
રાશ* નહીં તો નાડું ચાલે. … હાલક ડોલક૦

ઘોડું નહીં ગધેડું તોય શું?
બાંધ ભલેને બાડું, ચાલે.
જોર ધણીના બાવડામાં હોય,
કોરડા* પેટે ઝાડું ચાલે. … હાલક ડોલક૦

પોરો ઘડીક઼ ખાઈ લેવા દે,
વાત પછી હું માંડું, ચાલે?
ખોળિયું એવું મળ્યું કે, થોડુંક-
સાંધુ, થોડુંક ફાડું ચાલે. … હાલક ડોલક૦

ભાણા ભાઈ ભાગ્યમાં જોઈએ,
લાકડાંનાં હોય લાડું ચાલે.
મહેનત કે’તે કરી લઉં “કાચબા”,
પછી નસીબને ભાંડુ, ચાલે? … હાલક ડોલક૦

– ૧૦/૦૨/૨૦૨૨

*રાશ:  બળદ (વગેરે પ્રાણીઓને) ગાડાં સાથે બાંધવાનું જાડું દોરડું
*કોરડા (પેટે) – ચાબૂક (તરીકે)

આ કવિતાને મિત્રો સાથે શેર કરો
Continue Readingએક સાંધો ત્યાં તેર તુટે
Read more about the article પક્ષપલટો

પક્ષપલટો

  • Post published:28-Jul-21

કાષ્ટ ને સોનુ, સોનાને કાષ્ટ કરી નાંખે છે,
જરુર પડે ત્યારે તેને ઇષ્ટ કરી નાંખે છે.

સાંપને તો ખૂંચે છે, એટલે બદલે છે,
તું કાચલી બદલવાનેજ, શિસ્ત કરી નાંખે છે.

વિચાર નથી કરતો, કે જરૂર ફરીથી પડશે,
છાંયડા માટે સૂર્યને પણ, અસ્ત કરી નાંખે છે.

કામ પૂરું થયા પછી, તરત પીઠ બતાવે છે,
સ્વભાવ આવો સ્નેહીઓને ત્રસ્ત કરી નાંખે છે.

મજા પડે, જો મળી જાય, તો, બેવ હાથમાં લાડુ,
વિચારધારા મગજને તારા ભ્રષ્ટ કરી નાંખે છે,

કપડાં જેમ તું બદલી નાંખે ચેહરા પરથી ચેહરો,
ભરોસો માણસજાત પરથી નષ્ટ કરી નાંખે છે.

બોલે ભલેને મીઠેરું, સંભળાય કપટની તીવ્રતા,
દાનત તારી ખોટી “કાચબા”, સ્પષ્ટ કરી નાંખે છે.

– ૦૬/૦૬/૨૦૨૧

આ કવિતાને મિત્રો સાથે શેર કરો
Continue Readingપક્ષપલટો
Read more about the article કાચબાવાણી

કાચબાવાણી

  • Post published:24-Jun-21

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
નફાખોરી એ માઝા મૂકી છે,
પડીકે બાંધીને, હવા, વેચવા મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
મોંઘવારી એ માઝા મૂકી છે,
ગોળી ખાતર, ચૂડી, ગીરવે મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
ગુનાખોરી એ માઝા મૂકી છે,
દીકરા એ, બાપ પર, છૂરી મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
ભુખમરી એ માઝા મૂકી છે,
ગીધ્ધોનાં ટોળાએ દોટ મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
દુરાચારે માઝા મૂકી છે,
ગાયોને ઉકરડે રઝળતી મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, ધ્યાનથી સાંભળજો,
અવિશ્વાસે માઝા મૂકી છે,
વિશ્વાસ કરવા શરતો મૂકી છે.

કાચબો બોલે છે, “કાચબા” સાંભળજો,
કાળીયા યુગે માઝા મૂકી છે,
માણસે માણસાઈ નેવે મૂકી છે.

– ૦૭/૦૫/૨૦૨૧

આ કવિતાને મિત્રો સાથે શેર કરો
Continue Readingકાચબાવાણી
Read more about the article પ્રાણપંખેરું

પ્રાણપંખેરું

  • Post published:03-Apr-21

કોણ કરામત કરી ગયું,
અંજલી જળથી ભરી ગયું,
સમય ધબકારો ચૂકી ગયું,
પર્ણનાં ગર્ભમાં મૂકી ગયું.

કવચ અંદરથી ખુલી ગયું,
ફૂલ હસીને ખીલી ગયું,
સરકતું સળવળી ગયું,
નવું સરનામું મળી ગયું.

પર્ણનો જ રસ ખઈ ગયું
કિલ્લોલ કરતું થઈ ગયું,
ડાળે ડાળે કુદી ગયું,
બગીચો આખો ખુંદી ગયું.

સ્નેહનાં તાંતણે બાંધી ગયું,
લક્ષ્ય પોતાનું સાધી ગયું,
નામ હિલોળે લખી ગયું,
ઉડતાં હવે તો શીખી ગયું.

(હવે) પર્ણ ધબકારો ચૂકી ગયું,
રડતાં સૌને મૂકી ગયું,
પ્રિત પતંગિયાની પોકળ “કાચબા”
પાંખ લાગી, ને ઉડી ગયું.

– ૦૩/૦૪/૨૦૨૧

આ કવિતાને મિત્રો સાથે શેર કરો
Continue Readingપ્રાણપંખેરું
Read more about the article પ્રાણીસંગ્રહાલય

પ્રાણીસંગ્રહાલય

  • Post published:12-Mar-21

જોઈ લે મારી આંખો માં, તને શું દેખાય છે?
કહી દે મારી વાતો માં, તને શું વર્તાય છે?

લાભ મળે ત્યાં પૂંછડી, કોણ પટપટાવે છે?
લાળ ટપકાવતો જાય તું, શ્વાન વર્તાય છે.

હાથ જોડીને એક પગે, રામ જપાય છે,
ધ્યાન દાન પેટી પર, બગલા ભગત વર્તાય છે.

બોજ ઢસડે ગામ આખાનો, ડફણાં ખાય છે,
દિશાશૂન્ય થઈને દોડતો, ગદર્ભ વર્તાય છે.

ઘમંડ શાનો કરે છે તારી હૈસીયતનો “કાચબા”?
જોઈ લીધું ને ધ્યાનથી, તું જાનવર વર્તાય છે.

– ૧૨/૦૨/૨૦૨૧

આ કવિતાને મિત્રો સાથે શેર કરો
Continue Readingપ્રાણીસંગ્રહાલય